ธรรมาธิบายขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระอรหันต์สมัยพุทธกาล เข้าใจง่าย ชัดเจน เชื่อมโยง
สุญญตวิโมกข์เป็นไฉน
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ พิจารณาเห็นดังนี้ว่า นามรูปนี้ว่างจากความเป็นตัวตน และจากสิ่งที่เนื่องด้วยตน เธอย่อมไม่ทำความยึดมั่นในนามรูปนั้น เพราะเหตุนั้น วิโมกข์ของภิกษุนั้นจึงเป็นวิโมกข์ว่างเปล่า นี้เป็นสุญญตวิโมกข์
ปัญญาเครื่องความเป็นผู้ใคร่จะพ้นไปเสีย ทั้งพิจารณาหาทาง และวางเฉยอยู่…
ดู อุทธัมภาคิยสังโยชน์ (คลิก)
(๑) สัมมัตตะ (ความเป็นชอบ) ๑๐ ประการนี้ ๑๐ ประการเป็นไฉน คือ…
สังขตลักษณะของสังขตธรรม ๓ ประการ ๓ คือ ความเกิดขึ้นปรากฏ ๑…
๑. สุญญสุญญะ ๒. สังขารสุญญะ ๓. วิปริณามสุญญะ ๔. อัคคสุญญะ ๕.…
สัตตักขัตตุปรมะ คือ อริยบุคคล ระดับ โสดาบัน บุคคลบางคนในโลกนี้…
(๑) สสังขารปรินิพพายีคือ อริยบุคคล ระดับ อนาคามี บุคคลบางคนในโลกนี้…
โสดาบัน คือ อริยบุคคล บุคคลผู้ปฏิบัติเพื่อละสังโยชน์ ๓…
(๑) สกทาคามี คือ อริยบุคคล …
(๑) สักกายทิฏฐิ เป็นหนึ่งในสังโยชน์ ๓ ที่โสดาปัตติมรรคประหาร…
(๑) สัสสตทิฏฐิ เป็นไฉน ความเห็นว่าตนและโลกเที่ยง ดังนี้ ทิฏฐิ…
สัตตาวาส ๙ ชั้น สัตว์พวกหนึ่ง มีกายต่างกัน มีสัญญาต่างกัน…
สติ เป็นไฉน (๑) สติ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ กิริยาที่ระลึก…
(๑) พระผู้มีพระภาคอยู่ด้วยสุญญตวิหารธรรมเป็นส่วนมาก…
(๑) หนทางนี้เป็นที่ไปอันเอก เพื่อความบริสุทธิ์ของเหล่าสัตว์…
(๑) บุคคลผู้เชื่อมั่น ไม่หวั่นไหวในธรรมเหล่านี้ว่า อายตนะภายใน…
สัมมัตตนิยาม คือ ธรรมที่กำหนดแน่นอนในทางที่ถูก (นิยาม คือ…
(๑) สังคหวัตถุ ๔ อย่าง …
สามัญญผล ๔ อย่าง …
(๑) สิกขาบท ๕ อย่าง๑. ปาณาติปาตา เวรมณี …
(๑) สิกขา ๓ (ไตรสิกขา) เป็นไฉน คืออธิศีลสิกขา ๑อธิจิตตสิกขา…
สีลมัย - บุญสำเร็จด้วยการรักษาศีล อ้างอิง:สังคีติสูตร…
สนิทัสสนสัปปฏิฆรูป - รูปที่เป็นไปกับด้วยการเห็น…
สุตมยปัญญา คือ ปัญญาสำเร็จด้วยการฟัง อ้างอิง:สังคีติสูตร…
สติวินัย เป็นหนึ่งในอธิกรณ์สมถะ ๗ อย่าง เพื่อระงับอธิกรณ์อันเกิดแล้ว…
สัมมุขาวินัย เป็นหนึ่งในอธิกรณ์สมถะ ๗…
สาขัลยะ เป็นไฉน?วาจาใด เป็นปม เป็นกาก เผ็ดร้อนต่อผู้อื่น…
โสรัจจะ เป็นไฉน?ความไม่ล่วงละเมิดทางกาย ความไม่ล่วงละเมิดทางวาจา…
โสวจัสสตา เป็นไฉน?กิริยาของผู้ว่าง่าย ภาวแห่งผู้ว่าง่าย…
(๑) สัทธินทรีย์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน ศรัทธา กิริยาที่เชื่อ…
(๑) สตินทรีย์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?สติ ความตามระลึก ความหวนระลึก สติ…
สีลัพพตปรามาส เป็นไฉน?ความเห็นว่า ความบริสุทธิ์ย่อมมีได้ด้วยศีล…
(๑) สัทธรรม ๗ อย่างที่เป็นไปในส่วนข้างเจริญ คือ …
โสมนัสสุปวิจาร ๖ อย่าง คือ …
สัททสัญญา คือ สัญญาที่เกิดขึ้นยึดเสียงเป็นอารมณ์ …
สัททสัญเจตนา คือ ความจงใจที่เกิดขึ้นยึดเสียงเป็นอารมณ์ …
สัญเจตนา ๖ คือ ๑. รูปสัญเจตนา (ความจงใจที่เกิดขึ้นยึดรูปเป็นอารมณ์)…
(๑) ก็สัตบุรุษเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีความเห็นชอบ…
(๑) บุคคลชื่อว่าสัทธาวิมุติเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้…
(๑) สุขอุปบัติ ๓ อย่าง …
เสขิยวัตร 75 เป็นส่วนหนึ่งของพระวินัยของพระภิกษุในศีล 227 ข้อ…
(๑) ปัญญาในการทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว เป็นสุตมยญาณ […
(๑) สัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติเกิดมีได้อย่างไร…
(๑) สังฆานุสสติ เป็น ๑ ในอนุสสติ ๖ (๒) …
(๑) ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ …
(๑) สังฆทาน ๗ อย่าง (ทักษิณาที่ถึงแล้วในสงฆ์)1. ให้ทานในสงฆ์ ๒…
(๓) ธรรมอะไรที่พระผู้มีพระภาคตรัสว่า สักกายะ อุปาทานขันธ์ ๕…
(๑) อย่างไร ภิกษุชื่อว่าเป็นผู้สันโดษ ภิกษุในธรรมวินัยนี้…
สมาธิพละ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน ?ความตั้งอยู่แห่งจิต…
(๑) ก็โสมนัสสินทรีย์เป็นไฉน ความสุขทางใจ ความสำราญทางใจ…
(๑) ก็สุขินทรีย์เป็นไฉน ความสุขทางกาย ความสำราญทางกาย…
(๑) สมาธินทรีย์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?…
(๑) เธอทั้งหลายจงมีปัญญารักษาตน มีสติเจริญสมาธิหาประมาณมิได้เถิด…
(๑) สุข มีในสมัยนั้น เป็นไฉน ? ความสบายทางใจ ความสุขทางใจ…
สังโยชน์ คือ กิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์ ธรรมที่มัดสัตว์ไว้กับทุกข์…
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมอึดอัด ย่อมระอา ย่อมเกลียดชังสังขารทั้งปวง…
(๑) สัพพโลเกอนภิรตสัญญา คือ การละอุบายและอุปาทาน ไม่ถือมั่น …
บุคคลผู้เจ็บป่วย ความเจ็บป่วยพึงสงบระงับโดยพลัน เพราะได้ฟัง สัญญา ๑๐…
(๑) สมถะ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน ความตั้งอยู่แห่งจิต…
(๑) ที่เรียกชื่อว่าเสขะ ด้วยเหตุว่ายังต้องศึกษา ศึกษาอะไร…
(๑) บุคคลชื่อว่าเป็นผู้ประกอบด้วยสติ-สัมปชัญญะเมื่อ …
(๑) เพราะอะไรจึงเรียกว่า สังขาร เพราะปรุงแต่งสังขตธรรม จึงเรียกว่า…
(๑) พระผู้มีพระภาคตรัสว่า สัญญา ๆ ดังนี้ ด้วยเหตุเพียงไรหนอจึงตรัสว่า…
สฬายตนะ คือ อายตนะ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ …
สัททตัณหา คือ ความทะยานอยากได้เสียง อ้างอิง : …
(๑) สัมมาสมาธิ คือ ความตั้งใจมั่นชอบ เป็นหนึ่งใน มรรค…
สัมมาสติ คือ ความรำลึกชอบ ๑. พิจารณาเห็นกายในกายอยู่…
(๑) สัมมาวายามะ คือ ความเพียรชอบ ให้เกิดฉันทะ พยายาม ปรารภความเพียร…
(๑) สัมมาอาชีวะ คือ การเลี้ยงชีพชอบ ละการเลี้ยงชีพที่ผิด…
(๑) สัมมากัมมันตะ เป็นหนึ่งใน มรรค ๘สัมมากัมมันตะ คือ การงานชอบ…
(๑) สัมมาวาจา คือ การเจรจาชอบ ประกอบด้วย๑.…
(๑) สัมมาสังกัปปะ คือ ความดำริชอบ ประกอบด้วย๑.…
(๑) สัมมาทิฏฐิ คือ ความเห็นชอบ ๑. ความรู้ในทุกข์ ๒.…
โสกะ ความเศร้าโศก เป็นหนึ่งใน ทุกขอริยสัจ โสกะ คือ ความแห้งใจ…
สารัมภะ คือ ความแข่งดี เป็นธรรมเครื่องเศร้าหมองของจิต หนึ่งใน…
สาเฐยยะ คือ ความโอ้อวด เป็นธรรมเครื่องเศร้าหมองของจิต หนึ่งใน…
