Main navigation

ว่างในพระนิพพาน

Q ถาม :

กราบเรียนถามท่านอาจารย์ครับ เมื่อสักครู่ผมได้อ่านเรื่องของพระนิพพาน แล้วผมนั่งภาวนาอยู่เพื่อทดลองให้จิตเข้านิโรธครับ จิตผมเลยเอามาเปรียบเทียบกันครับว่า นิพพานว่างอย่างยิ่ง สุขอย่างยิ่ง

คำถามผม คือ คำว่าว่างอย่างยิ่งก็คือการว่างจากขันธ์เครื่องเหนี่ยวยึดทั้งหลายหรือไม่ครับ และมีว่างกว่านี้ไหมครับ

คำถามที่ 2 คือ ถ้าคำว่าว่างอย่างยิ่งคือการไม่ยึดขันธ์จริง สภาวะที่เราฝึกเข้านิโรธ แล้วเราเอาตัวเราตอนนั้นเสมือนกับการ blend in เข้าพระนิพพาน แบบนี้เรียกว่าน้อมเข้าพระนิพพานใช่ไหมครับ

คำถามสุดท้าย คือ ดังนั้นแล้วจากจุดนี้คือเราเข้านิพพานได้ในขณะที่ยังมีชีวิต หรือเราต้องวางออกจากรูป คือตายก่อนครับ

กราบขอบพระคุณครับท่านอาจารย์

A อาจารย์ไชย ณ พล ตอบ :

1. พระนิพพานว่างอย่างยิ่ง คือ absolute ว่าง ว่างจากขันธ์ ว่างจากความมีของทุกสิ่งในจักรวาล ว่างจากความว่างในธรรมชาติ ว่างจากอรูป (พรหม) ว่างจากจิตแม้ประณีตที่สุด ว่างจากรูปและนามทั้งปวง ว่างจากอนิจจังทั้งปวง

2. ไม่ใช่การ blend รู้เข้า แต่เป็นการสละออกจากรู้แห่งจิตใจสู่ความบริสุทธิ์ จะพบสภาวะใหม่คือ "พุทธะ" เป็นรู้บริสุทธิ์ ตื่น เบิกบาน

3. นิพพานได้สองกาล

3.1 สอุปาทิเสสนิพพาน คือ สัมผัสนิพพาน ทรงพุทธะขณะที่มีชีวิตอยู่ 

ผู้ที่ได้นิพพานนี้ คือ 1) ผู้ที่ดับกิเลสได้ขาดสูญแล้ว แต่ยังมีชีวิต ทรงขันธ์ใช้งานอยู่ 2) นักปฏิบัติที่เจริญอุปสมานุสติกรรมฐาน น้อมพระนิพพานเป็นอารมณ์ถึงนิพพานธาตุได้จริง ผลที่ได้เป็นนิพพานสัญญา รู้เป้าหมายหมดจดชัดแจ้งแล้ว จึงดำเนินตามมรรคตรง ๆ อยู่

3.2 อนุปาทิเสสนิพพาน คือ นิพพานนิรันดร เมื่อละขันธโลกสมบูรณ์ ออกจากภพภูมิทั้งหมดถาวร

ผู้ที่ได้นิพพานนี้ คือ พระอรหันต์ทุกท่านที่ละสังขารโลก (มรณภาพ) แล้ว