Main navigation

วิหารสูตรที่ ๒

ว่าด้วย
อนุปุพพวิหารสมาบัติ ๙
เหตุการณ์
พระพุทธเจ้าทรงแสดงอนุปุพพวิหารสมาบัติ ๙ ประการ แก่ภิกษุทั้งหลาย

อนุปุพพวิหารสมาบัติ ๙ ประการ คือ

กามทั้งหลายย่อมดับในที่ไหน และใครดับกามทั้งหลายได้แล้ว

กามทั้งหลายย่อมดับในปฐมฌานนี้ และภิกษุในธรรมวินัยนี้ผู้บรรลุปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ ท่านเหล่านั้นดับกามได้แล้ว

วิตกและวิจารย่อมดับในที่ใด และใครดับวิตกวิจารได้แล้ว

วิตกวิจารย่อมดับในทุติยฌาณนี้ และภิกษุในธรรมวินัยนี้ผู้บรรลุทุติยฌานมีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตกวิจาร เพราะวิตก วิจารสงบไป มีปีติและสุขเกิดแก่สมาธิอยู่ ท่านเหล่านั้นดับวิตกวิจารได้แล้ว

ปีติดับในที่ไหน และใครดับปีติได้แล้ว

ปีติย่อมดับในตติยฌานนี้  ภิกษุในธรรมวินัยนี้ มีอุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะ  เสวยสุขด้วยนามกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุตติยฌานที่พระอริยเจ้าทั้งหลายสรรเสริญว่า ผู้ได้ฌานนี้ เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติอยู่เป็นสุข ท่านเหล่านั้นดับปีติได้แล้ว 

อุเบกขาและสุขย่อมดับในที่ไหน และใครดับอุเบกขาและสุขได้แล้ว

อุเบกขาและสุขดับในจตุตถฌานนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ บรรลุจตุตถฌาน  ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์และดับโสมนัส โทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ ท่านเหล่านั้นดับอุเบกขาและสุขได้แล้ว

รูปสัญญาดับในที่ไหน และใครดับรูปสัญญาได้แล้ว

รูปสัญญาย่อมดับในอากาสนญจายตนฌาณนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะล่วงรูปสัญญาโดยประการทั้งปวง เพราะดับปฏิฆสัญญา เพราะไม่ใส่ใจถึงนานัตตสัญญา บรรลุอากาสานัญจายตนฌาน เพราะคำนึงเป็นอารมณ์ว่า อากาศไม่มีที่สุด ท่านเหล่านั้นดับรูปสัญญาได้แล้ว

อากาสานัญจายตนสัญญาดับในที่ไหน และใครดับอากาสานัญจายตนสัญญาได้แล้ว

อากาสานัญจายตนสัญญาดับในวิญญาณัญจายตนฌานนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะล่วงอากาสานัญจายตนฌานโดยประการทั้งปวง บรรลุวิญญาณัญจายตนฌาน โดยคำนึงเป็นอารมณ์ว่า วิญญาณไม่มีที่สุด ท่านเหล่านั้นดับอากาสานัญจายตนสัญญาได้แล้ว

วิญญาณัญจายตนสัญญาดับในที่ไหน และใครดับวิญญาณัญจายตนสัญญาได้แล้ว

วิญญาณัญจายตนสัญญาย่อมดับในอากิญจัญญายตนฌานนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะล่วงวิญญาณัญจายตนฌานโดยประการทั้งปวง บรรลุอากิญจัญญายตนฌาน โดยคำนึงเป็นอารมณ์ว่า อะไรๆ หน่อยหนึ่งไม่มี ท่านเหล่านั้นดับวิญญาณัญจายตนสัญญาได้แล้ว

อากิญจัญญายตนสัญญาดับในที่ไหน และใครดับอากิญจัญญายตนสัญญาได้แล้ว

อากิญจัญญายตนสัญญาดับในเนวสัญญาสัญญายตนฌานนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะล่วงอากิญจัญญายตนฌานโดยประการทั้งปวงบรรลุเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน ท่านเหล่านั้นดับอากิญจัญญายตนสัญญาได้แล้ว

เนวสัญญานาสัญญายตนสัญญาดับในที่ไหน และใครดับเนวสัญญานาสัญญายตนสัญญาได้แล้ว

เนวสัญญานาสัญญายตนสัญญาดับในสัญญาเวทยิตนิโรธนี้ ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌานโดยประการทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และท่านเหล่านั้นดับเนวสัญญานาสัญญายตนสัญญาได้แล้ว


 

อ่าน วิหารสูตร

 

อ้างอิง
วิหารสูตรที่ ๒ พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๓ ข้อที่ ๒๓๗ หน้า ๓๓๓-๓๓๕
ลำดับที่
6

สถานที่

ไม่ระบุ

อารมณ์

กามกำเริบ

สถานการณ์

การปฏิบัติธรรม

พระไตรปิฎกเสียงชุดอื่นๆ

พระธรรม

ธรรมปฏิบัติ

พระธรรม

วิเวก

พระธรรม

ธรรมวิภังค์

พระธรรม

เวทัลลธรรม

พระธรรม

อานุภาพกรรม

พระธรรม

สุคติ สุคโต

พระธรรม

ฆราวาสธรรม