แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ในกัปต่อมาจากพระปุสสพุทธเจ้า มีพระสัมพุทธเจ้าพระนามว่า วิปัสสี เสด็จอุบัติขึ้นในโลก

พระชาติ

ทรงเป็นกษัตริย์โดยพระชาติของนครชื่อว่า พันธุมดี
พระชนกพระนามว่า พันธุมะ
พระชนนีพระนามว่า พระนางพันธุมดี
พระมเหสีพระนามว่า สุทัสนา
พระราชโอรสพระนามว่า สมวัตตขันธ์
มีพระสนมนารีกำนัลใน ๔๓,๐๐๐ นาง
มีปราสาทอันประเสริฐ ๓ ปราสาท ชื่อ นันทะ สุนันทะ และสิริมา
ทรงครองเรือนอยู่ ๘,๐๐๐ ปี

ออกบวช บำเพ็ญเพียร ตรัสรู้ และประกาศธรรมจักร

พระองค์ทรงเห็นนิมิต ๔ ประการแล้ว เสด็จออกผนวชด้วยราชรถพระที่นั่ง ทรงบำเพ็ญเพียรอยู่ ๘ เดือนเต็ม ก็ได้ตรัสรู้พระสัมโพธิญาณ

พรหมทูลอาราธนาแล้ว ทรงประกาศธรรมจักร ณ มฤคทายวัน

ธรรมาภิสมัย ๓ วาระ

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๑ ทรงเสด็จไปยังพระนครพันธุมดี เพื่อทรงประกาศพระธรรมจักรให้เทวดาและมนุษย์ได้ตรัสรู้ ธรรมาภิสมัยครั้งนี้จะพึงกล่าวด้วยการนับมิได้

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๒ ทรงประกาศจตุราริยสัจในพระนครพันธุมดี  ธรรมาภิสมัยได้มีแก่สัตว์ ๘๔,๐๐๐

ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๓ ทรงแสดงธรรมตามอุปนิสัยแก่ผู้ออกบวชตามพระองค์ ธรรมาภิสมัยได้มีแก่มนุษย์ ๘๔,๐๐๐ นั้น 

ประชุมพระสาวก ๓ ครั้ง

ครั้งที่ ๑ พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๖ โกฏิ ๘๐๐,๐๐๐

ครั้งที่ ๒ พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๑๐๐,๐๐๐

ครั้งที่ ๓ พระภิกษุขีณาสพมาประชุมกัน ๘๐,๐๐๐

บุคคลสำคัญ

พระอัครสาวก : พระขันธเถระและพระติสสนามเถระ
พระอุปัฏฐาก : พระอโสกเถระ
พระอัครสาวิกา : พระจันทาเถรีและพระจันทมิตตาเถรี
อัครอุปัฏฐาก : ปุนัพพสุมิตตอุบาสกและนาคอุบาสก
อุปัฏฐายิกา : สิริมาอุบาสิกาและอุตตราอุบาสิกา

ไม้โพธิพฤกษ์

ไม้แคฝอย

พระชนมายุ พระวรกาย และพระรัศมี

ทรงมีพระชนมายุ ๙๐,๐๐๐ ปี
สูง ๘๐ ศอก
พระรัศมีเปล่งปลั่ง แผ่ไป ๗ โยชน์โดยรอบ

เสด็จนิพพาน

พระวิปัสสีพุทธเจ้าเสด็จนิพพาน ณ สุมิตตาราม

พระสถูปของพระองค์สูง ๗ โยชน์ ประดิษฐานอยู่ ณ สุมิตตาราม

พระพุทธพยากรณ์พระโคตมพุทธเจ้า

สมัยนั้น พระพุทธเจ้าโคดมเป็นพระยานาคราช มีฤทธิ์มาก มีบุญ ทรงความรุ่งเรือง ชื่อว่า อตุละ

พระยานาคอตุละแวดล้อมด้วยนาคหลายโกฏิ เข้าไปเฝ้าพระวิปัสสีพุทธเจ้า ประโคมดนตรีทิพย์ถวาย และทูลนิมนต์พระพุทธเจ้า ได้ถวายตั่งทองอันวิจิตรด้วยแก้วมณีและแก้วมุกดา ประดับด้วยอาภรณ์ทั้งปวงแก่พระพุทธเจ้า

พระวิปัสสีพุทธเจ้า ทรงประทานพยากรณ์แก่พระยานาคนั้นว่า ในกัปที่ ๙๑ แต่กัปนี้ ผู้นี้จักได้เป็นพระพุทธเจ้าในโลก

เมื่อได้ฟังพระพุทธพยากรณ์แม้นั้นแล้ว ยังจิตให้เลื่อมใสอย่างยิ่ง ได้อธิษฐานวัตรในการบำเพ็ญบารมี ๑๐ ประการให้ยิ่งขึ้นไป

อ่าน วิปัสสีพุทธวงศ์ที่ ๑๙