แสงธรรมแห่งพระไตรปิฎก

ภิกษุรูปหนึ่งบวชแล้ว มีจิตปฏิพัทธ์ในรูปารมณ์ จึงสึกแล้วไปอาศัยอยู่ในเรือนของนายช่างทองผู้เป็นลุงของตน ด้วยความเกียจคร้านจึงถูกไล่ออกจากเรือน เลี้ยงชีพด้วยการโจรกรรมเพราะคบมิตรชั่ว

เมื่อถูกจับได้และถูกนำตัวไปประหาร ระหว่างทางได้พบพระมหากัสสปะ พระมหากัสสปะให้บุรุษนั้นระลึกถึงกัมมัฏฐานที่เคยได้สั่งสมมา เขาเกิดสติ ระลึกได้ ยังจตุตฌาณให้เกิดขึ้น แม้อยู่บนตะแลงแกงก็ไม่เกิดความกลัว พระราชาได้สดับแล้วจึงให้ปล่อยตัวบุรุษนั้นไปแล้วเสด็จไปยังสำนักพระพุทธเจ้า 

พระผู้มีพระภาคเปล่งแสงไปเพื่อแสดงธรรมแก่บุรุษนั้นว่า

บุคคลใดมีอาลัย
ดุจหมู่ไม้อันตั้งอยู่ในป่า ออก (มา) แล้ว น้อมไปในป่า (คือ ตปธรรม)
พ้นจากป่าแล้ว ยังแล่นไปสู่ป่าตามเดิม
ท่านทั้งหลายจงดูบุคคลนั้นนั่นแล
เขาพ้นแล้วจากเครื่องผูก ยังแล่นไปสู่เครื่องผูกตามเดิม

เขาได้ฟังพระธรรมเทศนาที่ตะแลงแกงนั้น เริ่มตั้งความเกิดขึ้นและความเสื่อมไป แล้วยกจิตขึ้นสู่ไตรลักษณ์ พิจารณาอยู่ซึ่งสังขารทั้งหลาย บรรลุโสดาปัตติผล เสวยสุขเกิดแต่สมาบัติอยู่ แล้วเหาะขึ้นสู่เวหาสมายังสำนักพระศาสดาทางอากาศ ถวายบังคมพระศาสดา แล้วบวช ได้บรรลุพระอรหัต ณ ท่ามกลางบริษัท พร้อมด้วยพระราชานั่นเอง 



อ่าน วิพภันตกภิกษุ
อ่าน คาถาธรรมบท ตัณหาวรรค