Main navigation

สันทกสูตร: ฌาณ ๔

ว่าด้วย
ฌาณ ๔
เหตุการณ์
พระอานนท์แสดงธรรมแก่สันทกปริพาชกว่าด้วยธรรมที่ไม่เป็นเครื่องออกไปจากทุกข์ การปฏิบัติที่ปฏิบัติแล้วก็ไม่สามารถทำกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้ พรหมจรรย์ที่พึงตั้งอยู่ที่จะยังกุศลธรรมเครื่องออกจากทุกข์ได้ เมื่อแสดงธรรมจบ สันทกปริพาชกส่งสาวก ๕๐๐ คน ไปปฏิบัติธรรมยังสำนักของพระพุทธเจ้า

(๓) พรหมจรรย์ที่วิญญูชนพึงอยู่ และเมื่ออยู่ก็ยังกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้

เมื่อบุคคลประกอบด้วย 

(๑) ศีลขันธ์  (๒) อินทรียสังวร  (๓) สติสัมปชัญญะ  (๔) สันโดษ อันเป็นอริยะ และละนิวรณ์ ๕ แล้ว

บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ ก็บุคคลบรรลุคุณวิเศษนี้ในศาสดาใด บุคคลพึงอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในศาสดานั้น และเมื่ออยู่ ก็พึงยังกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้.

บรรลุทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจารณ์ เพราะวิตกวิจารสงบไป มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่ ก็บุคคลบรรลุคุณวิเศษนี้ในศาสดาใด บุคคลพึงอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในศาสดานั้น และเมื่ออยู่ ก็พึงยังกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้.

บรรลุตติยฌาน มีอุเบกขา มีสติสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยนามกายเพราะปิติสิ้นไป ก็บุคคลบรรลุคุณวิเศษนี้ในศาสดาใด บุคคลพึงอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในศาสดานั้น และเมื่ออยู่ ก็พึงยังกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้.

บรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละทุกข์ ละสุข และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่. ก็บุคคลบรรลุคุณวิเศษนี้ในศาสดาใด บุคคลพึงอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในศาสดานั้น และเมื่ออยู่ ก็พึงยังกุศลธรรมเครื่องออกไปจากทุกข์ให้สำเร็จได้.

 

อ่าน สันทกสูตร

อ้างอิง
สันทกสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๓ ข้อที่ ๓๐๙ หน้า ๒๓๓-๒๓๖
ชุดที่
ลำดับที่
8

พระไตรปิฎกเสียงชุดอื่นๆ