อสัตบุรุษผู้เขลา ไม่เฉียบแหลม ประกอบด้วยธรรมดังนี้ ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัด ให้ถูกทำลาย เป็นไปด้วยโทษ ถูกผู้รู้ติเตียนทั้งได้ประสบบาปเป็นอันมาก คือ
- ไม่พิจารณาไตร่ตรอง พูดสรรเสริญคุณของคนที่ควรติเตียน ๑
- ไม่พิจารณาไตร่ตรอง พูดติโทษของคนที่ควรสรรเสริญ ๑
- ไม่พิจารณาไตร่ตรองแล้วเกิดเลื่อมใสในฐานะอันไม่เป็นที่ตั้งแห่งความเลื่อมใส ๑
- ไม่พิจารณาไตร่ตรองแล้วเกิดไม่เลื่อมใสในฐานะอันเป็นที่ตั้งแห่งความเลื่อมใส ๑
สัตบุรุษผู้ฉลาด เฉียบแหลม ประกอบด้วยธรรมดังนี้ ย่อมบริหารตนไม่ให้ถูกจำกัด ไม่ให้ถูกทำลาย ย่อมไม่มีโทษ ไม่ถูกผู้รู้ติเตียน ทั้งได้ประสบบุญเป็นอันมาก คือ
- พิจารณาไตร่ตรองแล้วพูดติเตียนคนที่ควรติเตียน ๑
- พิจารณาไตร่ตรองแล้วพูดสรรเสริญคนที่ควรสรรเสริญ ๑
- พิจารณาไตร่ตรองแล้ว เกิดไม่เลื่อมใสในฐานะอันเป็นที่ตั้งแห่งความไม่เลื่อมใส ๑
- พิจารณาไตร่ตรองแล้ว เกิดเลื่อมใสในฐานะอันเป็นที่ตั้งแห่งความเลื่อมใส ๑
อสัตบุรุษผู้เขลา ไม่เฉียบแหลม ปฏิบัติผิดในบุคคลเหล่านี้ ย่อมบริหารตนให้ถูกกำจัด ให้ถูกทำลาย เป็นไปด้วยโทษ ถูกผู้รู้ติเตียน ทั้งได้ประสบบาปเป็นอันมาก คือ
- มารดา ๑ บิดา ๑ พระตถาคต ๑ สาวกของพระตถาคต ๑
สัตบุรุษผู้ฉลาด เฉียบแหลม ปฏิบัติชอบในบุคคลเหล่านี้ ย่อมบริหารตนไม่ให้ถูกกำจัด ไม่ให้ถูกทำลาย เขาย่อมไม่มีโทษ ไม่ถูกผู้รู้ติเตียน ทั้งได้ประสบบุญเป็นอันมาก คือ
- มารดา ๑ บิดา ๑ พระตถาคต ๑ สาวกของพระตถาคต ๑